ارزیابی صفات فیزیولوژیکی مؤثر بر عملکرد دانه ذرت در سطوح مختلف آبیاری، نیتروژن و تراکم بوته

به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف آبیاری، نیتروژن و تراکم بوته بر صفات فیزیولوژیکی ذرت دانه‌های هیبرید سینگل کراس 704 این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان واقع در شهر رامین اجرا گردید. این تحقیق در هر سال متشکل از سه آزمایش هر یک به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بود. در هر یک از آزمایشات یک سطح تیمار آبیاری اعمال گردید. تیمار آبیاری دارای سه سطح شامل آبیاری مطلوب، تنش ملایم و تنش شدید خشکی (به‌ترتیب آبیاری پس از تخلیه 30، 40 و 50 درصد ظرفیت زراعی) بود. تا مرحله چهار تا پنج برگی (مرحله استقرار گیاهچه) آبیاری‌ها پس از تخلیه 30 درصد ظرفیت زراعی در همه تیمارها انجام و از این مرحله به بعد تا 10 روز پیش از رسیدگی فیزیولوژیکی گیاه تیمارهای آبیاری دقیقاً اعمال گردید. در هر یک از آزمایش‌ها نیتروژن به عنوان تیمار اصلی دارای سه سطح کاربرد معادل 140، 180 و 220 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تراکم بوته نیز به عنوان تیمار فرعی دارای سه سطح تراکم 6، 5/7 و 9 بوته در مترمربع بودند. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش خشکی درصد لوله شدن برگ افزایش یافت ولی محتوای نسبی آب و درصد نیتروژن برگ بلال و غلظت کلروفیل a کاهش نشان دادند. با افزایش فواصل آبیاری‌ها تأثیر مثبت کاربرد نیتروژن بر افزایش درصد نیتروژن برگ بلال و غلظت کلروفیلa به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت. افزایش تراکم به ویژه در شرایط تنش شدید خشکی موجب افزایش درصد لوله شدن برگ‌ها گردید، تأثیر تنش خشکی، نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه معنی‌دار بود. افزایش کاربرد نیتروژن موجب افزایش عملکرد دانه شد. با کاهش فراهمی آب در خاک، از تأثیر مثبت مصرف نیتروژن بر عملکرد دانه کاسته شد. عملکرد دانه با افزایش تراکم افزایش یافت. نتایج نشان داد که به دلیل حساسیت زیاد صفات فیزیولوژیکی نسبت به کمبود آب از یک سو و ارتباط میان این صفات با عملکرد دانه از سوی دیگر، لازم است از آبیاری نامنظم و یا بروز هرگونه کم آبی به‌ویژه در مراحل حساس رشد ذرت جلوگیری به عمل آورد.